U bent hier

Zuiderzeepad 6: Staverden - Huinen

Log in voor toegang tot de complete gegevens van deze wandeling.

Alle OHP'ers die op dit moment een betaald abonnement hebben, kunnen inloggen met hun gebruikersnaam en zelfgekozen wachtwoord.

Ben je al geregistreerd (heb je een account) en ingelogd? Dan is mogelijk je abonnement verlopen en hebben we de jaarlijkse bijdrage van 5 euro nog niet ontvangen. Betaal alsjeblieft je bijdrage en probeer het op een later tijdstijp nog een keer.

Ben je nog niet geregistreerd (heb je geen account) en wil je graag met ons meewandelen? Dan kun je je via deze website registreren. Gebruik hiervoor de link nieuw account aanmaken. Mocht je vragen hebben over Op Hoge Poten, neem dan  contact met ons op.

Ben je al geregistreerd, maar heb je nog geen wachtwoord gekozen voor onze website? Log dan eenmalig in met de gegevens / link die je per e-mail hebt gekregen. Daarin wordt je gevraagd om je eigen wachtwoord te kiezen.

Speulderveld - Speulder- & Sprielderbos - Solsche Gat
Wandeldatum: 
zondag, 9 november, 2014
Afstand: 
18,4 km

We starten bij Kasteel Staverden en lopen door het kasteelpark langs prieel, ijskelder en witte pauwen. Snel naderen we het Speulderveld, een groot heideveld. Vanaf het Speulderveld zijn de stuwwallen van Apeldoorn en Garderen te zien. Via Speuld komen we in het Speulder- en Sprielderbos. Dit is een waardevol bosgebied, omdat het een van de weinige plekken is, die nog nooit zijn ontbost. Dat wil niet zeggen dat de mens er geen gebruik van maakte. Boeren kapten wel degelijk gerief- en brandhout (geriefhout was bestemd voor bouw van boerderijen, schuren en gereedschap). Aangezien voor dat laatste alleen de rechte stammen bruikbaar waren, bleven met name de kromme stammen staan. Hierdoor ontstond een bos met ‘dansende bomen’. In 1900 zijn veel geriefbossen gekapt en met naaldbomen beplant, die rechtere stammen hebben. Het Speulderbos is gelukkig die ‘dans’ ontsprongen. Een andere reden waarom veel van de oorspronkelijke bomen er nog staan, is de jachtbestemming: begroeiing bood dekking aan het wild.

In het Speulderbos ligt het kleine buurtschap Drie op 55 m boven NAP en is daarmee het hoogste punt van de stuwwal. Een boerendorp op deze hoogte is uitzonderlijk, de meeste Veluwse dorpen liggen rond de 10-meterhoogtelijn vanaf het grondwaterpeil. De hoge ligging van Drie duidt dan ook op grote ouderdom; het wordt al in 855 vermeld. In de vroege Middeleeuwen lagen dorpen hoger op de Veluwe. Dat het dorp toch kon blijven bestaan is te danken aan een keileemlaag in de ondergrond waardoor het water niet makkelijk weg zeeg.

In het Speulderbos zijn diverse grafheuvels te zien. Ze vallen op door hun regelmatige vorm met een hoogte van 0,5 tot 1,5 meter en een doorsnede van 10 tot 20 meter. Ze stammen uit de late steentijd en de bronstijd (3000 – 1000 v C). In het Speulderbos zijn ook lineaalrechte paden of wel ‘koningswegen’ te zien. Op bevel van koning-stadhouder Willem III zijn deze in de 17e eeuw aangelegd om korte verbindingen te vormen tussen de verschillende jachthuizen. We komen langs het Solsche Gat, een 'gat' waarin volgens overlevering een heel klooster is verdwenen. De bewoners zouden het zo bont gemaakt hebben dat de aarde het klooster zou hebben verzwolgen. Realistischer is waarschijnlijk het gebruik als ‘leemput’, een plek waar boeren het leem voor het aansmeren van de muren en versteviging van de dorsvloeren vandaan haalden. Aan de Arnhemse Karweg, een middeleeuwse Hanzeweg tussen Harderwijk en Arnhem staat een dergelijk ‘Leemen Huus’. Op de hoek met de Oude Garderenseweg staat een ‘Veluws keuterijtje’, vroeger een herberg, tegenwoordig een rijksmonument.

We naderen Huinen, een typisch voorbeeld van een ‘dorp’ uit het hoevenlandschap: het is geen kerndorp maar een ‘zwerm’ boerderijen. Omdat de bodem deels bestond uit vochtige valleitjes vond op de hogere delen de akkerbouw plaats. Als gevolg van bemesting werden die delen nog hoger (tot 100 cm per eeuw). De hogere delen boden plaats aan een of meer hoeven, zodat er een landschap met verspreide hoeven ontstond. Het hoevenlandschap laat zich tevens typeren door houtwallen: bouwlandafscheidingen die enerzijds voorzagen in boerengeriefhout en anderzijds bescherming boden tegen zandverstuivingen, wild en schapen.

In Huinen (helaas geen horeca) nemen we de bus (205) terug naar Harderwijk waar we met de NS trein huiswaarts keren.