Waterliniepad 2: Naarden – Loenen a/d Vecht

Na aankomst in Naarden- Bussum gaan we meteen van start: er is helaas nog geen horeca geopend en we hebben een ambitieuze afstand te doen. We lopen door de bebouwing van Bussum richting het Naardermeer, nu de zuidkant van het meer. Op het moment dat we Bussum verlaten stuiten we op de ‘Batterij aan de Karnemelksloot’, een beveiligde sluis die moest voorkomen dat inundatiewater wegstroomde.

We volgen een ‘laarzenpad’ (zo’n 1,5 km, bij natte omstandigheden drassig, wees gewaarschuwd!). Na 9 km komen we bij Fort Uitermeer. Van het fort is niet veel meer over dan een ruïne en het is in 2005 geconsolideerd en opengesteld. Het fort ligt op de kruising van de Vecht en de ’s Gravelandse Trekvaart en maakte tijdelijk ook deel uit van de Stelling van Amsterdam. Het beschermde de sluis in de Vecht, waardoor het water in de inundatiekommen kon worden binnengelaten.

Nadat we een Horecastop hebben gemaakt gaat de route langs de Vecht verder en komen we in een ander landschap. Langgerekte kavels die doorsneden worden door brede sloten. Later passeren we de Wijde Blik en Spiegelplas. Smalle kades staan haaks op de Vecht. Het lijkt door de natuur bedoeld, toch is het landschap het gevolg van mensenwerk: land is water geworden en meren zijn drooggelegd. In dit gebied lag de turf voor het opscheppen. Hier werd in eerste instantie de bovenste bodemlaag afgegraven maar toen de vraag naar turf steeg is men overgestapt op natte vervening. Met deze techniek (mogelijk door de uitvinding van de baggerbeugel) werden hompen veen uit het water gebaggerd. De stroken land die overbleven waren echter kwetsbaar voor wind en golfslag. Het gevolg dat bij harde wind slappe oevers van de legakkers afbrokkelden en zo de grotere plassen ontstonden.

Binnen de Waterlinie was de Vecht de belangrijkste verdedigingsas. Forten als Uitermeer, Hinderdam en Nieuwersluis liggen aan of in de rivier. Vanuit fort Nieuwersluis (de volgende wandeling komen we er langs)werden de Vechtkaden, de spoorweg Amsterdam - Utrecht en het in 1892 gereed gekomen Merwedekanaal (nu Amsterdam - Rijnkanaal) bestreken. Bovendien bood het fort bescherming aan sluizen in de Vecht en de nieuwe Wetering.

Onderweg passeren we Fort Hinderdam die zijn naam ontleent aan de dam met Zuiderzeesluizen die in 1437 in de Vecht waren aangelegd. Vervolgens de Spiegel- en Blijkerpolderplas, ontstaan door de natte vervening en die in de 20e eeuw verder uitgediept zijn voor zandwinning. En kort voor Nederhorst den Berg lopen we over de ringdijk van de Horstermeerpolder (links van de route) waar aan de ronde vorm nog goed te herkennen is dat het vroeger een natuurlijk meer is geweest.

Horeca is in Nederhorst helaas niet voorhanden dan wel te ver van de route, we lopen meteen door en komen langs ‘De Nes’, een plas met stroken land die begroeid zijn met moerasbos. In de verte zien we Fort Kijkuit, het fort ligt op een ‘vooruitgeschoven positie’, een strategische plek van waaruit de weg Hilversum – Haarlem in de gaten werd gehouden. En we lopen langs de Dorsserwaardpolder (eveneens aan onze linker hand), een voormalige inundatieveld.

Op 20 km maken we in Vreeland een korte horecastop om ons nog aan te sterken voor de laatste 2,5 km naar Loenen. Loenen is een van de mooiste Vechtdorpen met monumentale 18e eeuwse huizen met oevertuinen aan de Vecht, soms met theekoepeltjes. Als we enigszins op tijd zijn, kunnen we nog een korte horecastop maken en zo niet, dan stappen we snel in de bus.