Culemborg- Geldermalsen

Het begin van de wandeling is iets minder aantrekkelijk dan de rest. We lopen Culemborg uit, parallel op ruim 50 meter van de spoorbaan. Na nog een stuk langs een B-weg gelopen te hebben begint de eigenlijke wandeling over onverharde wegen en rustige B wegen waardoor je de minder aantrekkelijke start snel vergeten bent.

Al snel komen we in landgoed Mariënwaerdt. De Abdij Mariënwaerdt werd in het begin van de 12e eeuw aan de noordelijke oever van de Linge nabij Beesd gesticht. In een oorkonde uit 1129 maakte de Utrechtse bisschop Andreas bekend dat daartoe de nodige grond beschikbaar was gesteld. Omdat een voldoende bedijking van de rivieren lange tijd ontbrak, werd het gebied regelmatig overstroomd en de boerderijen werden dan ook op opgeworpen verhogingen, vergelijkbaar met de Friese terpen, maar hier woerden genoemd, gebouwd.
Door de ligging van Mariënwaerdt in een uithoek van Gelre bij de grens met Holland was het rijke meermalen doelwit van plunderingen door strijdende partijen. In 1427 werd het omvangrijke gebouwencomplex door aanhangers van Rudolf van Diepholt, die trachtte de Utrechtse bisschopszetel te veroveren, door brand geheel verwoest. Nadat het was herbouwd werd het in 1493 door een legerbende opnieuw in brand gestoken. Nadat in 1566 en 1567 door Hendrik van Brederode de kostbaarheden uit het klooster waren geroofd en de gebouwen in de as gelegd werd het niet meer herbouwd. Bovendien werd de rijkdom van het klooster aangetast door abten die niet voldoende bekwaam waren voor het beheer ervan. Tot nu toe heeft geen archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Over de omvang van de gebouwen is dus weinig bekend.
Heerlijkheid Mariënwaerdt is hedentendage een familielandgoed van ruim 900 hectare. Het is al sinds 1734 van de familie Van Verschuer. Inmiddels beheert de 9e generatie het landgoed, geleid door de baron en de barones.
De naam ‘Mariënwaerdt’ betekent eiland van Maria. Een waard is de oude benaming voor een stuk land dat ingesloten is door rivieren.
De naam ‘Heerlijkheid’ verwijst naar de ‘heerlijke’ rechten die de eigenaar van het landgoed bij aankoop kreeg: jacht-, pacht- en visrecht plus beheer van wegen en watergangen.

We gaan pauzeren bij Beesd in de Stapelbakker. Hier kun je afhaken voor of na de lunchpauze en de trein in Beesd terug naar huis nemen.
Voor degenen die verder gaan, lopen we door naar Enspijk, een schilderachtig dorpje aan de Linge. Vooral deze tweede helft van de wandeling lopen we tussen de hopelijk bloeiende fruitbomen, waar deze streek om bekend staat. We gaan via Enspijk naar Deil om in Geldermalsen de trein terug te nemen. In Geldermalsen is tegenover het station een café waar we eventueel nog wat kunnen nuttigen alvorens de terugreis te aanvaarden.